نخستین شاعران ایتالیا برخاسته از طبقه‌ی فرادست

 این کارگاه در پنج جلسه به ادبیات ایتالیایی درگذر از سده‌ی سیزدهم به چهاردهم میلادی می‌پردازد.

خانم کلارا کورونا مدرس این دوره است که به زبان ایتالیایی تدریس می‌شود و پس‌زمینه‌های اجتماعی ـ فرهنگی پیدایش دو شاهکار جاودان کمدی الهی دانته و کانتونیره پترارک تحلیل و بررسی می‌شود.

کلارا کورونا در ابتدای این جلسه گفت: ایو بون فوآ می‌نویسد ادبیات و هنر ایتالیا خاستگاه نخستین و پیش‌زمینه هرگونه تجربه و ذهنیت در باب زیبایی است همچنین اوسیپ ماندلشتام شاعر روس بر این عقیده است که برای خوانش دانته باید نگاهی رو به آینده داشت. حوزه فرهنگ و تمدن ایتالیا وامدار و یادگار ذهنیتی مشترک از کمال و جولانگاه اندیشه‌ای است که قادر است ویژگی‌های جهان‌شمول و فراگیر سرشت انسانی را در بربگیرد این جهان شمول بودن در پی وجود گوناگونی‌های بی‌انتها در مضامین نیست بلکه چنانچه خورخه لوئیس بورخس در ارتباط با کمدی الهی به آن اشاره می‌کند نتیجه توانایی خلاصه‌کردن تمام زندگی در یک بیت است.

وی در ادامه با اشاره به این‌که بورخس معتقد است کمدی الهی کتابی نامنتهاست، تصریح کرد: این کتاب در هر زمان و هر مکان همواره قادر است منبعی برای انگیزش، الهام، هیجان و نیز آموزش باشد. دانته کسی است که توانسته شاعران و نویسندگان خارج از مرزهای اروپا را نیز مجذوب کند و تحت تاثیر قرار دهد و به‌وجد و شیدایی بیاورد توانمندی و ظرفیت تجربه شاعرانه این دو اندیشمند به اندازه‌ای است که ادبیات ایتالیا را در مرحله آغازین خود نسبت به کشورهای اروپایی کاملا متمایز و ممتاز می‌‌کند.

وی با اشاره به دو مکتبی که از ابتدای ده‌ی سوم سال‌های ۱۲۰۰ در ایتالیا شکل گرفتند، درباره‌ی ویژگی این مکاتب گفت: در آنها نوعی از زبان شاعرانه و فلسفی به‌خدمت گرفته می‌شد که از ابزارهایی بهره می‌جست که کاربردشان در ادبیات تا آن زمان متداول نبود، یعنی گویش‌ها و عامیانه مردم سیسیل و توسکانی. در همین مسیر شعر در مدتی بسیار کوتاه یعنی کمتر از یک قرن در پی خلق کمدی الهی به چنان اوجی رسید که پیش از آن در تصور هم نمی‌گنجید. مورخان حوزه ادبیات آغاز سنت ادبی در زبان ایتالیایی را به نیمه نخست قرن سیزدهم هم‌زمان با شکل‌گیری مکتب سیسیل به دست فردریش دوم پادشاه سیسیل و امپراتور مقدس روم منسوب می‌دانند. در سایه حمایت این امپراتور فرهیخته و روشنفکر در سیسیل فضایی برای فعالیت‌های گسترده فرهنگی فراهم شد. همین شرایط زمینه مساعد را برای نخستین کوشش‌های سازمان یافته برای تولید ادبی به زبان بومی یعنی زبان سیسیلی فراهم کرد که از آن به عنوان مکتب سیسیل یاد می‌شود و دانته در اثر خود در باب بلاغت در زبان بومی تعریفی از این زبان و مکتب و تولیدات ارائه می‌دهد. پس از آن این سنت و تولیدات مذکور پا از مرزهای سیسیل بیرون گذاشت و به شهرهای توسکانی و بولونیا رسید. هنگامی که سیسیل جایگاه خود را به توسکانی داد سرایندگان اشعار عاشقانه، عاشقانه‌نویس‌ها درون‌مایه‌های فلسفی و ادبی را که در نخستین دانشگاه‌های بزرگ ایتالیا و پیش از همه در دانشگاه بولونیا یعنی نخستین دانشگاه از لحاظ قدمت و تنفس فضای فرهنگی تدریس می‌شد به شیوه‌ای نو و بدیع به این سنت ادبی افزودند. نخستین شاعران ایتالیا برخاسته از طبقات فرادست جامعه و عمدتا از وکلا و حقوق‌دانان بودند آنها توانستند زبان جدید ابداع شده را با فصاحت و شیوایی ساختار زبان لاتین که در پی مطالعه آثار شاعران بزرگ لاتین نظیر اووید، ویرژیل و لوکان به خوبی با آن آشنا بودند بیارایند. در بستر چنین سنت ادبی که در همان زمان نیز به نحو شگفت‌آوری شیوا و سلیس بود آثار ادبی قدرتمند و درخشان دانته و نیز چند دهه پس از آن آثار فرانچسکو پترارک متولد می‌شوند که شاید در ظاهر به تاثیر‌گذاری آثار دانته نباشند اما به شدت خلاقانه و از حیث اشعار غنایی تا قرن‌ها نافذ و تاثیر‌گذارند.