ناشران مقصر اصلی ترجمه‌های موازی

ایبنا: فیروز آبادی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)،درباره‌ی مساله‌ موازی کاری مترجمان، ‌گفت: ‌ اکنون در بازارکتاب از آثار پرفروش، تعداد زیادی ترجمه تکراری وجود دارد. هرچند ترجمه دوباره آثار کلاسیک، اشتباه محسوب نمی‌شود و حتی گاهی به سود مترجمان، ‌ناشران و بازار کتاب است و آثار فاخر و کلاسیک باید هر چند سال یک بار به زبان پارسی بازگردانده شوند؛ اما مشکلی که در این بخش وجود دارد، مساله موازی کاری‌هایی است که منجر به ضربه خوردن برخی ناشران و مترجمان می‌شود.

مترجم کتاب «مرگ در دور دست» اظهار کرد: نقش ناشران در زمینه این نوع موازی‌کاری‌ها از مترجمان بسیار پر رنگ‌تر است و بعد مادی و اقتصادی سبب می‌شود تا این مشکلات پدید آید. هنگامی که اثری در بازار کتاب ایران یا کشورهای غربی پرفروش می‌شود، ‌ناشران برای کسب سود به دنبال مترجمان می‌آیند تا این آثار را ترجمه کنند. این در حالی است که اثری که فروش خوبی داشته است لزوما کتاب فاخری نیست.
فیروز آبادی تاکید کرد: این در حالی است که در بازار جهانی و بین‌المللی کتاب، تعداد بسیار زیادی آثار فاخر به زبان‌های گوناگونی وجود دارد. اگر تمامی مترجمان ایرانی به این کتاب‌ها بپردازند و آن‌ها را ترجمه کنند باز هم همچنان آثار زیادی باقی می‌ماند.

مترجم کتاب «رنج‌های ور‌تر جوان» گفت: ‌ همان‌گونه که گفته شد نقش ناشران در این زمینه‌ بسیار پررنگ است و ناشران در اکثر موارد به عمد کتاب‌هایی را بی‌توجه به کیفیت آن به دست مترجمان می‌سپارند. در بسیاری موارد ناشران نه تنها کیفیت اثر را مورد توجه قرار نمی‌دهند، بلکه کیفیت ترجمه را نیز از یاد می‌برند که سبب می‌شود علاوه بر موازی‌کاری تعدادی ترجمه با کیفیت پایین نیز در بازار پدید آید.
مترجم کتاب «فراسوی نیک و بد» ادامه داد: ‌ با وجود همه این موارد مخاطب انتخاب‌گر است و ترجمه مناسب را برمی‌گزیند.

وی گفت: ‌ برای جلوگیری از این موازی‌ کاری‌ها مناسب است ناشران شناسنامه‌ اثر را بررسی کنند و در صورتی که ناشر و مترجمی آن را چاپ و ترجمه کرده بود و یا در دست چاپ دارد از ترجمه و چاپ آن جلوگیری کنند. البته بسیاری از ناشران به این امر توجه نمی‌کنند و با وجود اینکه اثری توسط دیگران ترجمه شده یا در حال ترجمه شدن است به برگردان آن اقدام می‌کنند.

مترجم کتاب «رنگبار» افزود: اما با تمامی شرایطی که گفته شد، ‌ بهترین راه جلوگیری از موازی‌کاری‌های رایج بازار کتاب ایران، ‌ ایجاد نهادی تحت عنوان کانون ترجمه است. با ایجاد این نهاد بسیاری از ناشران می‌توانند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و مترجمان نیز از آثار در دست ترجمه همدیگر آگاه شوند. در این روش از موازی‌کاری‌ها جلوگیری می‌شود.

سعید فیروز آبادی مترجم و مدرس دانشگاه در رشته‌ زبان و ادبیات آلمانی است. از آثار وی می‌توان «پسر کوچولوی دریایی»، «پانزده گفتار در باب ترجمه» و «اندیشه‌های لودویک ویتگنشتاین» را نام برد.