دکتر حسن ذوالفقاری
این دانشگاه ابتدا با عنوان مدرسه زبان روسی شانگهای وابسته به دانشگاه انقلاب مردم شرق چین در سال ۱۹۴۹ تا ۱۹۵۰ با توجه به نیاز فوری کشور به افراد روسیدان فعالیت خود را آغاز کرد. از سال ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۲ با نام کالج زبانهای خارجی وابسته به دانشگاه انقلاب مردم شرق چین با کلاس آموزش زبان انگلیسی تغییر نام یافت و زبان ویتنامی و زبان اندونزیایی هم در این کالج فعالیت خود را آغاز کرد. تا اوت ۱۹۵۲، این کالج، نهاد فرهنگی تمامعیاری شده بود که گروههای زبان روسی، انگلیسی، برمهای، ویتنامی و اندونزیایی را دارا بود. از سال ۱۹۵۶ تا ۱۹۹۴ با تصویب شورای دولتی چین، نام آن به دانشگاه زبانهای خارجی تغییر کرد و رشتههای فرانسوی و آلمانی هم در آن موقع ایجاد شد. به سبب گسترش یافتن روابط چین با کشورهای خارجی، از سال ۱۹۸۲ به بعد، حق اعطای مدرک دکترا در رشتههای انگلیسی و روسی به این دانشگاه داده شد. در سال۱۹۹۳، با پشتیبانی کمیتة آموزش ملی و شهرداری شانگهای، این دانشگاه، اولین دانشگاه چین بود که سیاست پیوند دادن شهریه دانشجویان با بورس تحصیلی و وام دانشجویی را اجرا کرد. از سال ۱۹۹۴ تاکنون این دانشگاه رسماً نام خود را به «دانشگاه مطالعات بینالمللی شانگهای» تغییر داد. در سال ۱۹۹۷، این دانشگاه با تایید وزارت آموزش و پرورش، وارد طرح ۲۱۱پروژه شد. در سال ۲۰۰۰، این دانشگاه در منطقة سونگ جیانگ پردیس جدیدی ساخت که از آن زمان، فعالیتهای آموزشی دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد در آنجا صورت میپذیرد. طی ۶۰ سال از زمان تأسیس، این دانشگاه به دانشگاهی بینالمللی و سطح بالا تبدیلشده است و علاوه بر تبحر در آموزش زبان به فرهنگ و ادبیات کشورهای مختلف، نیز میپردازد.
گروه زبان و ادبیات فارسی
گروه زبان فارسی دانشگاه در سال ۱۹۹۷ در دانشکده آسیایی آفریقایی با همکاری دانشگاه شهید بهشتی ایران و کمکهای سرکنسولگری جمهوری اسلامی ایران آغاز به کارکرد. دورة کارشناسی زبان و ادبيات فارسی در سال ۱۹۹۷، دوره کارشناسی ارشد در سال ۲۰۰۷ ایجاد شد. این دانشکده شامل ۲۱ گروه از زبانهای این مناطق میشود. اولین استاد و مؤسس گروه خانم دکتر لیو خوی جین دانشآموخته دانشگاه پکن است که اکنون مدیر گروه است. در سال ۲۰۰۳ آقای دکتر چنگ تونگ هم دانشآموخته دانشگاه پکن بدو پیوست. اکنون دکتر چنگ تونگ رییس این دانشکده نیز هست که اهتمام ویژهای به گسترش زبان فارسی دارد. وی به مدت سه سال رایزن فرهنگی چین در ایران بوده است که به همین دلیل مسائل فرهنگی ایران را بهخوبی میشناسد. در سال ۲۰۱۳ خانم دکتر وانگ جنگ یوم هم به استخدام گروه درآمد و سرانجام در سال ۲۰۱۷ مربی گروه آقای وانگ به گروه پیوست. جز استادان ثابت فعلی، چندین استاد ایرانی هم طی بیست سال گذشته در این دانشگاه تدریس کردهاند: آقایان دکتر ابوالقاسم اسماعیلپور و دکتر منصور ثروت و دکتر حجت رسولی و دکتر خانمحمدی از دانشگاه شهید بهشتی، دکتر کهدویی از دانشگاه یزد، دکتر رضایی جمکرانی از دانشگاه قم، خانم دکتر خوشحال دستجردی از دانشگاه اصفهان، دکتر وثوقی و زایری از دانشگاه تهران، دکتر حسن ذوالفقاری از دانشگاه تربیت مدرس.
این گروه تاکنون بالغبر یکصد دانشجوی کارشناسی، سه دانشجوی کارشناسی ارشد و یک دانشجوی دکترا تربیتکرده است. گروه هر سه سال یکبار بین ۱۵ تا بیست دانشجو میپذیرد. در کنار کار آموزش، جهت تقویت پژوهشهای ایرانشناسی، مرکز ایرانشناسی نیز تأسیسشده است. گروه در جهت تعامل با دانشگاهها و مؤسسات علمی تاکنون با دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه تربیت مدرس تفاهمنامه همکاری امضا کرده است. کتابخانه گروه بالغبر سه هزار جلد کتاب در زمینههای ادبیات فارسی و ایرانشناسی دارد که تا حدودی نیازهای پژوهشگران را برآورده میکند. تاکنون همایشها و نشستهای ادبی و کلاسهای ویژه مثل دورة زبان پهلوی هم برگزار میکند. از فعالیتهای مهم گروه زبان و ادبيات فارسی دانشگاه مطالعات بینالمللی شانگهای، تأسیس اتاق ایرانشناسی در سال ۲۰۱۲ و برگزاری نشستهای بزرگداشت شاعران بزرگ فارسی ازجمله سعدی، فردوسی، خیام، مولوی هستند. از دیگر کوششهای این گروه برگزاری همایشهای ملی، تخصصی و بینالمللی در حوزههای مختلف زبان و ادبیات فارسی است که از آن جمله میتوان به سمینار بررسی متون درسی زبان فارسی در چین اشاره کرد. امروزه، این گروه بهعنوان یک نهاد فرهنگی نهتنها زبان و ادبیات فارسی را تدریس میکند، بلکه با امکانات خوب و جدید تلاش میکند خود را به مرکز مطالعات ایرانشناسی تبدیل کند. گروه برای تکمیل آموزشها میکوشد دانشجویان را برای دورههای کوتاهمدت به ایران اعزام کند. چنانکه در سال جاری هفت دانشجو برای مدت یکترم به ایران اعزام شدهاند. مواد درسی گروه جز دروس تخصصی آموزش زبان فارسی، تاریخ، تاریخ ادبیات، روابط ایران و چین، دروس تخصصی تجاری و حقوقی و دروس فرهنگی دیگر است. هدف دانشگاه از تربیت دانشجویان رشتة زبان فارسی استحکام همکاریهای فرهنگی دو کشور، استخدام در مراکز دیپلماتیک، مقاصد گردشگری و اقتصادی و امور رسانهای است. دانشجویان دانشآموخته این گروه همگی اکنون مشغول به کار هستند.
از جمله برنامهی گسترش زبان فارسی این دانشگاه اجرای طرح آموزش زبان فارسی در چند مدرسة ابتدایی و دبیرستان در شانگهای و با همکاری آموزش و پرورش و پردیس یانپو است. این طرح آزمایشی از پنج سال پیش و با ابتکار شهرداری آغاز شده است و معلمان آن از دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی انتخاب میشوند. این برنامه در راستای طرح «جاده ابریشم» و برای معرفی این جاده فرهنگی و کشورهای در مسیر آن است.کلاسهای آموزش زبان فارسی در این مدرسه دو ساعت در طول هفته برگزار میشود. محتوای این کلاسها نیز آموزش الفبای فارسی، مکالمه مقدماتی زبان فارسی و مسائل جغرافیایی و فرهنگی در نظر گرفته شده است. این مدرسه وابسته به کنسرواتوار شانگهای است که با امکانات و فضای آموزشی مناسب طراحی شده است.
استادان چینی و ایرانی کرسیهای زبان فارسی در دانشگاه مطالعات بینالمللی شانگهای(SISU)
آقای چن تونگ/ دکترا
خانم لیو هویی / دکترا
خانم وانگ جنگ یوم(سوسن)/ دکترا
آقای وانگ (راستین) / کارشناسی ارشد
محمد کاظم کهدویی / دکترا دانشیار دانشگاه یزد استاد اعزامی ۱۳۹۰
احمد رضاییجمکرانی/ دکترا دانشیار دانشگاه قم استاد اعزامی ۱۳۹۳
ابوالقاسم اسماعیلپور/ دکترا استاد دانشگاه شهید بهشتی استاد اعزامی ۱۳۸۸
منصور ثروت / دکترا استاد دانشگاه شهید بهشتی
طاهره خوشحالدستجردی / دکترا دانشیار دانشگاه اصفهان استاد اعزامی ۱۳۹۲
حجت رسولی / دکترا دانشیار دانشگاه شهید بهشتی استاد اعزامی ۱۳۸۴
حسن ذوالفقاری / دکترا استاد دانشگاه تربیت مدرس استاد اعزامی ۱۳۹۸
زایری / دکترا استادیار دانشگاه تهران استاد اعزامی ۱۳۹۷
باقر وثوقی / دکترا دانشگاه تهران استاد اعزامی ۱۳۹۷
خانمحمدی/ دکترا دانشگاه شهید بهشتی
مرکز ایرانشناسی در دانشگاه بینالمللی شانگهای
اتاق ایرانشناسی از سال ۲۰۱۲ در این دانشگاه فعال است و تاکنون چندین همایش و سمینار و بزرگداشت شاعران بزرگ فارسی ازجمله سعدی، فردوسی، خیام، مولوی برگزار کرده است. در سال ۱۳۹۵ در پی امضای تفاهمنامه همکاری بین دانشگاه علامه طباطبایی و دانشگاه مطالعات بینالمللی شانگهای قرارداد ایجاد دو مرکز پژوهشی مشترک در هر یک از دو دانشگاه در فروردین ماه سال ۱۳۹۸ به امضا رسید. بر اساس این قرارداد دانشگاه مطالعات بینالمللی شانگهای و دانشگاه علامه طباطبایی مرکز چینشناسی را در فروردین ماه ۱۳۹۸ در دانشگاه علامه طباطبایی و مرکز ایران شناسی سعدی را در خرداد ۱۳۹۸ در دانشگاه مطالعات بینالمللی شانگهای در کشور چین ایجاد کردند.
ایرانشناسان شانگهای
پروفسور یه ایلیانگ
پروفسور یه ای لیانگ در سال ۱۹۳۶م در شهر شانگهای دیده به جهان گشود و در همان شهر تحصیلات ابتدایی و متوسطه را به اتمام رسانید. وی در سال ۱۹۵۷ موفق به اخذ مدرک کارشناسی رشته زبان انگلیسی ازدانشگاه فو دان گشت. بعد از فارغ التحصیلی از دانشگاه فو دان، پروفسور یه ای لیان به همراه گروهی از استادان دانشگاه پکن به منظور فراگیری زبان فارسی به افغانستان اعزام شد و در سال ۱۹۵۷ تا سال ۱۹۶۱ در دانشکدة زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کابل به تحصیل زبان فارسی پرداخت.
پروفسور یه ای لیانگ بعد از فراغت از تحصیل به چین باز گشت و برای ۴ سال به عنوان مترجم ارشد در وزارت امور خارجه چین کار میکرد. در طول این چهار سال، وی برای مائو تسه دونگ، اولین رييس جمهور جمهوری خلق چین، جو اِن لای، اولین نخست وزیر جمهوری خلق چین و سایر مسؤلان دولت چین به عنوان مترجم مشغول خدمت بود و برقراری روابط سیاسی بین کشورهای چین و ایران را به چشم خود مشاهده کرد.سپس وی به عنوان استاد در دانشگاه پکن به تدریس زبان و ادبیات فارسی پرداخت. افزون بر تألیف و ترجمه دهها مقاله در مورد روابط چین و ایران، سرویراستاری «فرهنگ فارسی به چینی» نیز بر عهده داشت که با مشارکت اسنادان دیگر دانشگاه پکن و دانشگاه تهران و همکاری رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در چین، تألیف و از سوی دانشگاه پکن منتشر شد. این اثر ارزنده در سال ۱۹۹۸ میلادی به عنوان اثر برگزیده ششمین دوره جایزه جهانی کتاب سال ایران انتخاب شد. وی «تاریخ مفصل ایران» نوشته ی عباس اقبالآشتیانی را به زبان چینی ترجمه کرد که در سال ۱۹۹۷ منتشر شد. این کتاب برای محققان چینی بسیار مفید و ارزشمند است . ایشان را باید بحق یکی از بنیانگذاران بنای رفیع مطالعات ایرانشناسی در چین یاد به شمار آورد.
وی در سال ۲۰۰۰ میلادی به خاطر خدماتش نسبت به گسترش زبان و ادبیات فارسی و معرفی فرهنگ و تمدن ایرانی به علاقه مندان چینی، همراه با برخی دیگر از استادان زبان فارسی دانشگاه پکن، لوح تقدیر از رییس جمهوری اسلامی ایران دریافت کرد و در سال ۲۰۰۵ میلادی ضمن دریافت لوح تقدیر از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ، مفتخر به دریافت نشان افتخار هفتاد سالگی تأسیس دانشگاه تهران گردید.
دکتر چنگ تونگ
دکتر چنگ تونگ دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شانگهای، ایرانشناس متولد ۱۹۶۸ دانشآموخته دانشگاه پکن (۲۰۰۳) در رشته زبان و ادبیات فارسی است. در سال ۱۹۹۷ در دانشگاه هاروارد و در سال ۱۳۸۰ در دانشگاه تهران فرصت مطالعاتی خود را سپری کرد. هشت سال در دانشگاه پکن تدریس کرد. در دانشکده زبانهای شرقی دانشگاه شانگهای استخدام شد. اکنون رئیس دانشکده مطالعات آسیایی و افریقایی است. وی در سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۳ دبیر اولین سفارت چین در تهران بود. گرایش و علاقه دکتر چنگ به تاریخ ایران است. وی علاوه بر انتشار دهها مقالة ایرانشناسی، چند جلد کتاب هم دارد؛ از آثار اوست: اندیشه مشروعیت و شیعه در ایران: از آققویونلو تا شاه عباس (۲۰۱۰ )، ایران باستان و ادیان آن (۲۰۱۶).
فعالیتهای آموزشی و فرهنگی از شهریور تا بهمن ۱۳۹۸
۱. تدریس دروس تخصصی کارشناسی و کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی؛
۲. بازنگری و اصلاح کتاب آموزشی فارسی که به زبان چینی نوشته شده است و در تمام مراکز آموزشی چین تدریس میشود؛
۳. برگزاری روز حافظ در دانشگاه و ایراد سخن؛
در روز ۱۹ مهر مصادف با ۱۲ اکتبر مراسمی با حضور دانشجویان زبان فارسی و استادان دانشگاه روابط بین الملل دانشگاه شانگهای چین در محل گروه زبان و ادبیات فارسی و با حضور مسئولان دانشکده، اساتید و تمام دانشجویان این گروه برگزار شد. در این مراسم ضمن گرفتن فال و استماع آواز استاد شجریان از اشعار حافظ، دکتر حسن ذوالفقاری استاد اعزامی به آن دانشگاه هم سخنرانی درمورد تاریخ و زمینۀ ظهور فالگیری در ایران و جهان، منشای رواج داشتن فال حافظ در فرهنگ عامیانه ایران وعلت مقبولیت حافظ نزد مردم ایران را به تفصیل ایراد کرد. به نظر دکتر ذوالفقاری، دیوان حافظ بدلیل داشتن ویژگیهای نظیر طنرگویی، همدلی با مردم، چند معنایی، نمادپردازی و رمزپردازی و بلاغت زبانی مورد پسند مردم قرارگرفته است. بعد از سخنرانی آقای دکتر ذوالفقاری دانشجویان سال سوم این گروه اشعاری از حافظ به همین مناسبت خوانده شد. این مراسم با شکوه مورد استقبال استادان و دانشجویان این گروه قرار گرفت
۴. تشکیل گروه «آموزش زبان فارسی» در شبکه مجازی ویچت با حضور ۱۶۱ عضو از دانشجویان و استادان چینی و ارائه مطالب آموزشی، اخبار، گزارشها، پاسخ به سوالات درسی، مطالب فرهنگی و ادبی . این گروه به ارایه مطالب آموزشی و معرفی فرهنگ و ادبیات فارسی و اخبار و گزارشها می پردازد. همچنین کتابهای آموزشی استادان و دانشجویان نیز در این گروه قرار میگیرد. این گروه به سوالات آموزشی دانشجویان هم پاسخ می دهد. مدیر گروه دکتر حسن ذوالفقاری استاد مدعو دانشگاه تربیت مدرس است.
۵. همکاری با مدرسه ابتدایی و دبیرستان شانگهای که فارسی در آنجا تدریس میشود؛ (فرستادن دانشجو برای تدریس، بازدید، انعکاس اخبار و...)
۶. ایراد سخن و ارائه مقاله علمی با عنوان چین در افسانهها و داستانهای فارسی در همایش مشترکات فرهنگی ایران و چین در دانشگاه پکن؛
۷. برنامهریزی جهت برگزاری دوره دانشافزایی استادان چینی در دانشگاه شانگهای در سال ۲۰۲۰؛
۸. برنامهریزی برای برگزاری مسابقه انشانویسی در سال ۲۰۲۰؛
۹. همکاری با کنسولگری و گروه دانشجویان ایرانی مقیم شانگهای در اجرای برنامههای فرهنگی چون شب یلدا و نوروز و... ؛
۱۰. زمینههای عقد سه تفاهمنامه همکاری دانشگاه تربیت مدرس با سه دانشگاه چین؛