شنبه، ۳ آذر ۱۴۰۳
عمدتاً سورن کی‌یرکه‌گور و فردریش ویلهلم نیچه را، علی‌رغم تفاوت‌های چشمگیرشان، بنیانگذاران فلسفه‌ی اگزیستانسیالیستی معرفی کرده‌اند. اما این دو متفکر خصلت دیگری نیز دارند که در زمانه‌ی خود بدان شهره بودند و توجیه‌کننده‌ی کنار هم نهادن آنها در یک دوره‌ی آموزشی است: «ضدیت با هگل». نیمه‌ی دوم قرن نوزدهم دوران افول هگل‌گرایی و شیوع انتقادات تندوتیز علیه نظام هگلی بود. یکی از مکاتبی که از بطن این انتقادات سربرآورد «اگزیستانسیالیسم» نام گرفت که بعدها در نیمه‌ی اول قرن بیستم با چهره‌های شاخصی همچون هایدگر، سارتر و مرلوپونتی به اوج خود رسید.
دوره‌ی آموزشی «ظهور اگزیستانسیالیسم: کی‌یرکه‌گور و نیچه» به همین تلاقی میان «ضدیت با نظام هگلی» و ظهور پاره‌اندیشه‌های متفکرانی خواهد پرداخت که بعدها به بنیانگذاران اگزیستانسیالیسم شهرت یافتند. درنتیجه مرجعِ همیشه حاضرِ این دوره نیز هگل خواهد بود و بازخوانی و بازسازیِ اندیشه‌ی کی‌یرکه‌گور و نیچه تنها در پرتو ارتباط ایجابی یا سلبی‌شان با نظام هگلی صورت خواهد پذیرفت و در این راستا، تلاش خواهد شد تا شرحی غیرکلیشه‌ای و تاریخی-مفهومی از این دو متفکر ارائه شود.
در یک سو، سورن کی‌یرکه‌گور (۱۸۱۳-۱۸۵۵) فیلسوف دانمارکی قرار داشت که با انگیزه‌ی احیای رابطه‌ی انسان و خدا و تمرکز بر مفهوم «ایمان» کوشید تا نجات آن را در نقد دستاوردهای عقل مدرن، به ویژه فلسفه‌ی هگل، بجوید. در نتیجه این دوره‌ی آموزشی با تمرکز بر دو کتاب «ترس و لرز» و «بیماری به سوی مرگ»، به مفهوم کلیدیِ «ایمان» و «فردگرایی» نزد کی‌یر‌گه‌کور خواهد پرداخت و از این رهگذر، طرحی هرچند اجمالی بر اندیشه‌های او خواهد افکند.
در سوی دیگر، فردریش ویلهلم نیچه (۱۸۴۴-۱۹۰۰) فیلسوف و متفکر بزرگ آلمانی قرار داشت که با انگیزه‌ای کاملا متفاوت، به نقد همان دستاوردهای عقل مدرن به طور اخص و متافیزیک غربی به طور اعم پرداخت. وی را نه تنها نخستین اگزیستانسیالیست، بلکه همچنین اولین «پست‌مدرن» یا آخرین «متافیزیسین» نیز نامیده‌اند. در این دوره، با تکیه بر سه اثر «تبارشناسی اخلاق»، «چنین گفت زرتشت» و «خواستِ قدرت» تلاش خواهد شد تا اولاً برخی از مفاهیم کلیدی اندیشه‌ی نیچه، از قبیل «اخلاق بردگان»، «قدرت»، «بازگشت جاودان»، «آری‌گویی»، «ابرانسان»، «نیهیلیسم» و ... مورد بررسی قرار گیرند و ثانیاً بتوان از این رهگذر، طرحی، هرچند به دلیل ماهیت نظام‌ستیزِ اندیشه‌ی نیچه، نامنسجم، از کلیت ایده‌های نیچه و نسبتشان با اخلاق، فلسفه (متافیزیک)، دین، ادبیات و فرهنگ ترسیم کرد؛ و نهایتاً از میراث نیچه و تاثیرش بر متفکران بعد از وی سخن گفت.
این دوره با تدریس دکتر محمدمهدی اردبیلی در هفت جلسه، روزهای یکشنبه ساعت ۱۴ تا ۱۶ برگزار می‌شود. آغاز آن ۴ مردادماه است. علاقه‌مندان به ثبت‌نام در این دوره‌ی آموزشی تا ۲۹ تیرماه فرصت دارند در ساعات اداری به مرکز فرهنگی شهر کتاب واقع در خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمد قصیر (بخارست)، نبش کوچه‌ی سوم مراجعه کنند یا برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره‌های ۸۸۷۲۳۳۱۶ و ۸۸۷۱۷۴۵۸ تماس بگیرند.
نشانی: تهران، خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمدقصیر (بخارست)، نبش کوچه‌ی سوم، پلاک ۸
تلفن: ۸۸۷۲۳۳۱۶ - ۸۸۷۱۷۴۵۸
دورنگار: ۸۸۷۱۹۲۳۲
تمام محتوای این سایت تحت مجوز بین‌المللی «کریتیو کامنز ۴» منتشر می‌شود.
