شنبه، ۳ آذر ۱۴۰۳
ایلنا: شیون فومنی شاعری برآمده از خطه سرسبز رشت است که شهرت جهانی دارد. اشعار وی به دو زبان فارسی و گیلکی موجود است و شهرتی جهانی دارد.
«تو بر بلندای خاکم اسطوره‌ای از جنونی
شریان شط شفق را ما قبلِ تاریخِ خونی
نقشت به دیوار تکرار بر شانه‌ات سنگ بسیار
آنک پس پشت پندار سقف صدا را ستونی»
به گزارش خبرنگار ایلنا، از شیون فومنی در شعر کلاسیک و نو، اشعار خوبی به‌جا مانده است. غزل‌های شیون، از جمله برجسته‌ترین غزل‌های معاصر شعر فارسی است که وی را در ردیف ممتازترین شاعر غزلسرا در حوزه غزل امروز نئوکلاسیک قرارداده است.
او خود می‌گوید: وزن و قافیه و ردیف اگر اندیشیده نآید پوشال کم بهایی است که خار کنی را به کار نمی‌رود.
تشخیص زبانی او مربوط به گزینش لطیف‌ترین واژه‌ها رایج است و ناخودآگاه از واژه‌های خشک و خشن پرهیز می‌کند وی بلاغت را با تخیل و زیبایی در کنار هم نشانده است؛ به ویژه که سراسر اشعار و مجموعه‌های او هوای شمال را دارد و فضای گیلان را می‌توان در شعر او به وضوح مشاهده کرد. این گونه بوم‌گرایی که از عناصر سبکی اوست، یکی از محصولات نوگرایی نیمایی است که شاعر را با محیط خویش، پیوند می‌دهد.
شیون در کنار شعر گیلکی و شعر فارسی فعالیت‌های پردغدغه‌ای در سایر حوزه‌های ادبی داشته است از آن جمله: شعر و ادبیات کودکان، قصه، داستان کوتاه و فیلمنامه که طبعاً برشی دیگر از توانایی‌های وی به شمار می‌روند.
این شاعر و فعال ادبی در سوم دی ماه سال ۱۳۲۵ در شهرستان فومن متولد شد و در ۲۳ شهریور سال ۱۳۷۷ چشم از جهان فروبست. حافظ موسوی به یاد شیون، یادداشتی برای ایلنا فرستاده است که در زیر می‌خوانید:
«شیون فومنی شاعری دوزبانه بود که هم به فارسی شعر می‌نوشت هم به گیلکی. در شعر فارسی در قالب غزل و اوزان نیمایی آثار قابل ملاحظه‌ای دارد که در این میان البته غزل‌های او مقبولیت بیشتری یافته است. سبک و سیاق غزل‌های او از نظر صورخیال با سبک هندی و از نظر مضامین و موضوعات و استعاره‌های ابداعی و غیرکلیشه‌ای با غزل نو نسبت‌هایی دارد و در عین حال غزل خود اوست. اما ما گیلانی‌ها، شیون را بیشتر با شعرهای گیلکی‌اش می‌شناسیم. به ویژه شعرهایی که سال‌ها قبل با صدای خود او به صورت نوار منتشر شد و من کمتر گیلانی‌یی را سراغ دارم که آن را نشنیده باشد. شیون فومنی از این نظر شاعر خوش اقبالی بود و در زمان حیاتش - که متاسفانه کوتاه بود - پژواک شعر و صدای خودش را در میان مردم، و نه طیف کوچکی از روشنفکران، دید؛ و این موفقیت کمی برای یک هنرمند نیست. شعرهای گیلکی شیون با زندگی مردم گیلان و با فرهنگ و طبیعت گیلان عجین بود، زبانش ساده و موزون و طنزش دلنشین و هوشمندانه بود. این نوع شعر در گیلان از سنتی دیرینه برخوردار است. از شرفشاه که در قرن هفتم می‌زیسته، تا کسمایی و سراج که در دوره‌ی مشروطه و جنبش جنگل می‌زیسته‌اند و سپس محمدعلی افراشته که روزنامه‌ی معروف چلنگر را منتشر می‌کرد و پس از کودتای ۲۸ مرداد ناچار به ترک وطن شد، همگی در شعرهایشان از زندگی مردم و با زبان مردم گیلان که طنز جزو جایی ناپذیر آن است، سخن گفته‌اند. این شیوه‌ی سرودن در افراشته به اوج رسید. شعرهای افراشته هنوز که هنوز است در حافظه‌ی مردم گیلان مانده است. شیون از این نظر به گمان من ادامه دهنده‌ی راه افراشته بود و توانست به اندازه‌ی او شهرت و محبوبیت به دست بیاورد. شیون در شعر گیلکی علاوه بر منظومه‌های معروفش، شعرهای کوتاه طرح گونه‌ای هم دارد که در کتاب «خیاله گرده گیج» (پرسه‌های خیال) چاپ شده است. در این شعرها که غالباً غنایی‌اند، زبان شاعر زبان طبیعت است. زبان جنگل و پرنده و دریا. نازک خیالی‌های غزل‌های شیون در ایماژهای مدرن این شعرها هم دیده می‌شود. افسوس که این شاعر با قریحه و خوش ذوق گیلانی خیلی زود از میان ما رفت.»
آثار شیون فومنی:
پیش پای برگ (برگزیده اشعار): این مجموعه شعر برگرفته و برگزیده اشعار فارسی شاعر از قالب غزل، مثنوی، رباعی، دو بیتی، نو و سپید از اواخر دهه چهل تا اوایل دهه هفتاد سال‌های شاعری شیون است. ناشر: شاعر، چاپ اول بهار ۱۳۷۴
یک آسمان پرواز (برگزیده اشعار): این مجموعه شعر برگرفته و برگزیده اشعار فارسی شاعر از قالب غزل، رباعی، دو بیتی، شعر نو، شعر سپید از اواخر دهه چهل تا اوایل دهه هفتاد سال‌های شاعری شیون است. ناشر: شاعر، چاپ اول بهار ۱۳۷۴
از تو برای تو : این مجموعه دربرگیرنده‌ی غزل، رباعی، دو بیتی، مثنوی سروده‌ی شاعر است، به کوشش: حامد فومنی. ناشر: خجسته، چاپ اول ۱۳۷۸
رودخانه در بهار : این مجموعه دربرگیرنده‌ی اشعار سپید شاعر همراه با مقدمه‌ای از شیون در باب دیدگاه وی از شعر و زبان شعری است، به کوشش: حامد فومنی، ناشر: خجسته، چاپ اول ۱۳۷۸
کوچه باغ حرف : این مجموعه دربرگیرنده‌ی کلیه اشعار شاعر در قالب رباعی است که در یک کتاب گردآوری و تدوین شده است، به کوشش: حامد فومنی. ناشر: هدایت، چاپ اول ۱۳۸۲
شیون فومنی دارای قطعات زیبایی است که هرگز بصورت رسمی چاپ و منتشر نشد، اما در انجمن‌های خصوصی با صدای خود ایشان خوانده شد و به‌صورتی صوتی می‌توان آن‌ها را یافت. از معروف‌ترین و زیباترین این آثار، قطعه‌ای است به نام معرفی. این قطعه به زبان زیبای گیلکی و بسیار شیرین سروده شده و سرشار از واژه‌های اصیل زبان بومی گیلان است.
نشانی: تهران، خیابان شهید بهشتی، خیابان شهید احمدقصیر (بخارست)، نبش کوچه‌ی سوم، پلاک ۸
تلفن: ۸۸۷۲۳۳۱۶ - ۸۸۷۱۷۴۵۸
دورنگار: ۸۸۷۱۹۲۳۲
تمام محتوای این سایت تحت مجوز بین‌المللی «کریتیو کامنز ۴» منتشر می‌شود.
