مهر: کتاب گفتگوی حامد زارعی با غلامحسین ابراهیمی دینانی با عنوان «آفاق معرفت در سپهر معنویت» به تازگی توسط نشر ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است. نمونه مشابه این کتاب پیش از این در گفتگو با سید حسین نصر و رضا داوری اردکانی با گفتگوی حامد زارعی چاپ شدهاند.
داستان این کتاب از آن جا آغاز میشود که حامد زارع برای اولین بار در تابستان سال ۸۸ در مدرسه سپهسالار به دیدار ابراهیمی دینانی میرود و اولین مصاحبه را هم همانجا و در حضور شاگردانی که کلاس فلسفه اسلامی را ترک نکرده بودند، انجام میدهد.
«آفاق معرفت در سپهر معنویت» مجموعه ۱۲ گفتگو با این چهره فلسفه اسلامی و ۳ میزگرد با حضور وی و دیگر اساتید اندیشه اسلامی است که طی ۶ سال اخیر انجام و برگزار شدهاند. این کتاب ۴ فصل دارد که به ترتیب عبارتاند از: «مباحثه»، «مصاحبه»، «مناظره» و «مکاتبه».
عقل و حقیقت، فکر و ذهنیت، عرفان و معنویت، دانش و دیانت عناوین مطالبی هستند که در فصل اول کتاب به آنها پرداخته شده است. در فصل دوم با عنوان مصاحبه هم این بخشها درج شدهاند که در آنها زارع با دینانی درباره این اندیشمندان فلسفه اسلامی گفتگو کرده است: ابوعلی سینا، امام محمد غزالی، شهاب الدین سهروردی، ابن رشد، خواجه نصیرالدین طوسی، ملاصدرا و مکتب تفکیک.
چه کسی فیلسوف اسلامی است؟، چه کسانی مخالف فلسفه هستند؟ و سرنوشت علم در تمدن اسلامی چگونه بوده است؟ عناوین بخشهای زیرمجموعه فصل مناظره هستند. در فصل مکاتبه هم کتاب شناسی غلامحسین ابراهیمی دینانی درج شده است.
نویسنده کتاب معتقد است همان طور که از عنوان فصل سوم پیداست، جذابترین بخش کتاب را میتوان جلسات مناظره مانندی دانست که بین ابراهیمی دینانی، رضا داوری اردکانی، سید مصطفی محقق داماد، غلامرضا اعوانی و رسول جعفریان در گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم برگزار شدهاند.
در قسمتی از این کتاب میخوانیم:
* آیا حکمت متعالیه را ملاصدرا آورده است؟
ببینید! همین جا بگویم که اصلاح «حکمت متعالیه» پیش از صدرالمتالهین نیز به کار رفته و حتی شیخ اشراق در یکی از آثارش این اصطلاح را به کار برده است و حتی ابن عربی هم رسالهای به همین نام دارد که من این رساله را دیدهام. اما وقتی ملاصدرا نام حکمت خود را متعالیه میگذارد، یک منظور فلسفی دارد.
* چه منظوری دارد؟
ملاصدرا از این تسمیه (حکمت متعالیه) دقیقاً منظور فلسفی مراد میکند. علت نامگذاری «حکمت متعالیه» از سخنان خود صدرا چنین بر میآید که وی تعالی حکمت خودش را بدین جهت میداند که سیستم متعالی ارائه میکند. او یک سیستم دارد. چه این که نظریهای که ملاصدرا ارائه میکند و در سرتاسر فلسفه خودش به آن پایبند است و تا آخر نیز از آن جانبداری میکند، همان «اصالت وجود» است. ملاصدرا بسیاری از مباحث مهم فلسفی را با همین «اصالت وجود» حل میکند. وقتی با این زیربنا و اساس (اصالت وجود) وارد حل و فصل مسائل میشود، نام فلسفهاش را «حکمت متعالیه» میگذارد. چرا که اساساً وجود، متعالیترین مفهوم است. حکمت صدرالمتالهین متعالیه است چون وجود متعالی است و «وجود» حرف اول و آخر ملاصدرا در این فلسفه است.
این کتاب با ۱۹۸ صفحه مصور، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۱۲ هزار تومان منتشر شده است.